Rabu, 03 Juni 2009

SEJARAH MASJID AGUNG DEMAK

Masjid Agung Demak isih ana gegayutane karo dakwahe para wali sanga. Akeh wong sing nduweni panemu yen Masjid Agung Demak iku ngadheg nalika dina Kamis Kliwon, malam Jum’at legi nepati tanggal 1 Dzulhijjah taun Jawa 1428 (1501 M) adedasar seratan sing diserat ana ing lawang ngarep sing unine ”Hadegipun Masjid Yasanipun Para Wali, Nalika Tanggal 1 Dzulhijjah tahun 1428”. Taun Soko 1399 utawa 1467 adedhasar candrasengkala “Nogo Sariro Katon Wani”, yaiku dijupuk saka gambar bledeg sing ana ing lawang tengah Masjid Agung Demak. Nanging ana uga sing ngarani yen Masjid Agung Demak iku ngadeg taun 1401. Adedhasar gambar bulus sing ana ing jero panggonane imam. Gambar bulus mau diartekake yen:

Sirah iku angka siji …..………..(1).
Sikil iku angka papat …..……..(4).
Awak bulus iku angka nol …….(0).
Buntut bulus iku angka siji ……(1).
Dadi 1401 taun soko utawa taun 1479 M. utawa karo “Sariro Sunyi Kiblating Gusti” sing diartekake:
Sariro iku angka siji ………..(1).
Sunyi iku angka nol ………..(0).
Kiblat iku angka papat …….(4).
Gusti iku angka siji ………...(1).
Demak iku panggonan sing didadekake pusat kegiatan para wali nalika nyiarake lan nyebarake agama Islam ing tlatah Jawa. Wektu kuwi Raden Patah diutus Sunan Ampel mulang agama Islam sarta mbukak pesantren ing desa Glagah Wangi uga daerah kabupaten Jepara. Nalika taun 1475 M Raden Patah miwiti nglaksanakakake dhawuhe gurune mbukak madrasah utawa pondok pesantren ing desa Glagah Wangi kasebut. Tugase sing diparingake mau dilaksanakake Raden Patah kanthi apek. Nyai Lembah kuwi wong sing sepisanan dipethuki dening Raden Patah. Nyai Lembah asale saka Rawa Pening. Saka dhawuhe Nyai Lembah supaya Raden Patah manggon ana ing Glagah Wangi. Banjur iku desa Glagah wangi dadi rame ditekani wong akeh. Akhire desa Glagah Wangi utawa Demak iku dadi pusat dagang uga dadi pusat kerajaan Islam nomer siji ing tlatah Jawa.
Ngenani Masjid Agung Demak sing diadhege karo para wali iku digawe namung sak wengi. Masjid Agung Demak sing gedhene namung 31 x 31 meter iku sing bagian jero, nanging sing bagian jabane 31 x 15 meter lan dhuwure saka guru 19,54 meter. Kaya adat samestine Masjid iku di sangga karo saka tatal sing gedhe sing cacahe ana papat. Saka tatal iku digawe saka kayu sing gedhe banget, nanging ana salah sijine saka tatal iku mau sing digawe saka tugel-tugelan kayu turahan saka panggaweane wali-wali liyane.
Ing kana Kanjeng Sunan Kalijaga duweni peran sing penting. Amarga Kanjeng sunan Kalijaga duweni jasa yaiku sing wis benerake kiblat masjid sing madhep ing Mekkah. Nalika kliblat Masjid Agung Demak durung ditemtukake, Kanjeng Sunan Kalijaga munggah ing dhuwure Masjid lan pucuke masjid dicekel karo tanganne sing kiwa, dene pucuke Ka’batullah dicekel karo tangane sing tengen, karo ngendhika kepriye panemumu? Banjur para wali sepakat yen kiblat Masjid Agung Demak iku ana arah sing wis ditemtukake dening Kanjeng Sunan Kalijaga.
Sakwise Kanjeng Sunan Kalijaga bisa nemtukake kiblat, banjur ana barang sing gumantung ana ing panggonan imam sing ora dingerteni saka ngendi tekane. Barang sing gumantung iku dipundhut, banjur tiba ana ing ngarepane Sunan Bonang, lan dibukak isine klambi bekase Nabi Muhammad, lan ana layang sing isine ngenani yen klambi iku mau diparingake kanggo Kanjeng Sunan Kalijaga. Kabeh wali padha gumun ngenani isi layang mau. Banjur Sunan Bonang ngendhika: amarga Kanjeng Sunan Kalijaga sing diparingi klambi iku, mula jajal dianggo. Kanjeng Sunan Kalijaga banjur narima barang mau karo ngucap syukur dumateng Allah. Banjur klambi mau dianggo nyatane pas karo awakke. Sunan Bonang ngendhika yen iku mau sing diarani Kotang Antakusuma, klambi bekas sing digawe saka kulit wedus, nanging saiki wulune wis entek amarga wis lawas.
Sakliyane pikantuk Kotang Antakusuma utawa Kyai Gundil lan uga pikantuk Pusaka Kyai Cubruk. Kotang Antakusuma lan Pusaka Kyai Cubruk iku wis dianggap salah sijine pusaka raja-raja Jawa. Gawe sapa wae sing bisa nganggo klambi Kotang Antakusuma temtu bisa kuwat lan bisa dadi raja sing nguwasani tlatah Jawa. Kanjeng Sunan Kalijaga uga diarani Kyai Gondil.
Kanjeng Panembahan Senopati, Narendra Mataram Hadiningrat I sing merdeka taun 1590 bisa ngalahake Pangeran Madium amarga nganggo klambi Kotang Antakusuma kasebut. Kanjeng Panembahan Senopati pikantuk klambi iku saka Syeh Kadilangu, ahli waris Kanjeng Sunan Kalijaga. Nalika taun 1703 klambi Kotang Antakusuma iku isih kasebut dadi salah sijine pusaka kraton. Nalika iku klambi Kotang Antakusuma diserahake marang Sunan baru Amangkurat III ing Kartasura. Klambi Kotang Antakusuma lan Pusaka Kyai Cubruk iku yen setaun sepisan kudu dijamasi nganggo minyak jamas sing ditekakake langsung saka kraton Surakarta. Wektune njamasi yaiku nalika tanggal 10 Dzulhijah utawa 10 Besar. Nalika penjamasan klambi lan pusaka mau sing njamasi boten pikantuk mirsani klambi utawa pusaka mau, namung digrayangi. Amarga yen nalika penjamasan klambi lan pusaka mau dipersani bisa ngakibatake wuta.
Ngadhege Masjid Agung Demak lan klambi kasebut ana gegayutane karo geni suwarga. Ing Masjid Agung demak ana relief sing digawe ing dhuwure lawang sing diarani lawang “Bledeg utawa kilat”. Biyen lawang iku dadi lawang utama, nalika arep mlebu ing jero masjid. Bledeg “kilat” iku ditanggkap karo Ki Ageng Sela nalika ana ing sawah.Ki Ageng Sela iku putra saka Ki Ageng Getaspendawa. Ana carita yen Bledeg iku awujud wong lanang tua sing ngampiri Ki Ageng Sela nalika Ki Ajeng Sela ana ing sawah. Banjur Ki Ageng sela nyekel wong lanang tuwa mau, dhumadakan nyuwara banter kaya bledeg. Bledeg sing isih awujud wong lanang tuwa mau dicekel lan ditaleni banjur diserahake marang panguwasa ing Demak Bintoro. Ing kana bledeg mau dilebokake ing kotak sing didadekake kurungan kanggo bledeg.
Sakwise bledeg dikurung lawase 7 dina ing Masjid Agung ditekani karo wong wedok tuwa karo gawa banyu secangkir banjur disiramake ning gone wong lanang tuwa mau, dhumadakan ana suwara kaya gunung mbledhos. Kurungan sing digawe saka wesi iku mau banjur rusak lan bledege ngilang. Amarga krungu suwara banter mau, bebrayan ing Demak pada kaget lan pada dlongop. Bebrayan Demak iku Pada ngarani yen wong wedok tuwa iku mau mesti garwane. Sakwise iku Ki Ageng Sela kesuwur dadi wong sing kasil nyekel bledeg.
Sela iku panggonan ing tlatah siseh wetane Demak Bintoro. Dadi Ki Ageng Sela sing didadekake sesepuhe trah wangsa Narendra Mataram Hadiningrat. Setahun kaping pindo Sunan Surakarta ngutus supaya njupukake geni saka damar sing ana ing makam Ki Ageng Sela kanggo nguripake damar ing panggonane dhewe sing ana ing kraton sing paling njero. Nalika geni tekan ing Surakarta kanti arak-arakan sing khusuk, akeh pangeran sing gunakake kahanan iku kanggo ngurepake damare dhewe.
Alhasil ditangkape bledeg ing Demak iku ana gegayutane karo politik sing ana ing pamarintahan Demak wektu kuwi. Tradisi trah kanggo wangsa Mataram Hadiningrat iku cara kanggo ngormati Ki Ageng Sela. Masjid Agung Demak dadi pusate umat muslim kuna ing tlatah Jawa Tengah. Ana sing ngarani yen sowan ing Demak Bintoro lan makame wong-wong suci ing kana bisa dipadhakake karo munggah kaji ing Mekkah.
Sinuwun Paku Buwana I ing kartosura nalika taun 1708 mbenerake yen Sunan Amangkurta III sing diguwak ning Srilangka dening kompeni ing Batavia iku nggawa pusaka kraton. Sunan Amangkurat III ngendika yen Masjid Agung Demak lan makam ing kadilangu sing suci iku sing dadi pusaka mutlak, ugere pusaka ing tlatah Jawa. Nalika taun 1710 Sinuwun Paku Buwana I ndawuhi supaya wangunan Masjid Agung Demak iku didhandani lan kenthenge diganti karo sing anyar. Sakwise Kapten Fock ing Kartasura sedo, taun 1688 Sinuwun Sunan Amangkurat II ngucapake sumpah setiyane marang perjanjian sing dianakake dening kompeni nalika ing Masjid Agung Demak Bintoro.
Miturut alam pikirane wong jawa, Masjid Agung Demak iku penting Banget. Masjid Agung Demak Bintoro wis dadi kotanegara Islam nomer siji ing Jawa Tengah. Kutho sing banjur kasuwur dadi kotanegara Kraton Demak Bintoro. Demak Bintoro dadi pusate dagang lan pusat ibadah kanggo kelompok Islam sing lagi wae ana. Raja-raja Demak Bintoro lan sing nderekake, nduweni greget sing gedhe banget kanggo nyiarake agama Islam. Nalika kerajaan Islam Demak Bintoro jaya, politik ngelar jajahan nganthi mlebu ing Jawa Barat, Jawa Tengah, lan Jawa Timur. Raja-raja Demak Bintoro nganggep yen Masjid Agung Demak Bintoro iku dadi simbole Kraton Islam.
Masjid Agung Demak Bintoro iku dadi pusate kanggo ngormati wong suci, utamane Kanjeng Sunan Kalijaga, wali lan sing dadi pengayom ing Jawa Tengah sing siseh kidul. Kareben kekuasaane raja-raja Demak Bintoro wis tiba, nanging kasetiyaane marang para wali ora bakal owah, iku ngakibatake Masjid Agung Demak Bintoro tetep bisa dadi pusat panguripane agama Islam ing Jawa Tengah.
Miturut carita sing dadi imam sholat ing Masjid Agung Demak Bintoro sing sepisanan yaiku Sunan Bonan putra saka Sunan Ampel. Nanging sakwise iku banjur diganti karo putrane sing arane Makdum Sampang, banjur diganthi karo Kyai Pembayun, banjur diganti meneh karo Penghulu Rahmatullah, banjur sing pungkasan diganti karo Sunan Kudus.

Asal Usul Desa Sedan

(Cerita Rakyat dari Sedan Rembang)

Rikala jaman semana para wali nyebarake agama Islam ning tlatah Jawa, sakdurunge kabeh warga isih nganut agama Hindu. Wektu iku penguwasa isih diwengku dening raja ing Majapahit kang duweni gelar Prabu Brawijaya kaping V sakwetara wilayah Kabupaten Rembang wektu semana akeh alase. Penduduk uripe nggrombol ning pedesan cilik tur sepi.
Wusana kahanan kang mengkono teka nom-noman lanang manggon ing alas kono banjur netep mbangun omah kang jarake saka pesisir lor antarane 10 km arah kidul.
Sakbanjure ing panggonan kang isih wujud alas kuwi nom-noman lanang mau ngajak wong-wong kang ditemoni melu nyinaoni lan nglakoni syariat Islam. Tambah dina tambah akeh wong-wong pribumi kono gelem melu pangajakane pengembara mau kang ora liyo sawijining Syayid. Pedesaan kang maune sepi sansaya suwe tambah rejo, amarga akeh ditekani wong-wong manca saperlu meguru marang Syayid.


Sakwise ditekani wong-wong manca kang meguru marang Syayid, banjur netep manggon kono. Alas kang maune alas gung liwang liwung ewah dadi desa kang gede akeh penduduke. Kang luweh ngagetke para penduduk sing maune nganut agama Hindu lan patuh aturane kerajaan Majapahit, banjur anut agama Islam lan patuh karo sawijining Syayid kang nggawa ajaran agama Islam mau. Singkating cerita sing maune Syayid mung sawijining pengembara berubah dadi penguwasa ing panggonan kang anyar trus ora suwe dadi pedesan kang rame sing disebut Syayidan. Kang maksude panggong sing dipanggoni sawijining Syayid.
Tindak-tanduk lan subasitone Syayid patut kanggo tulada kang becik penduduk sakiwa tengene, akire pengembara Syayid netep ing kono karo pengikut-pengikute. Sakwise puluhan tahun Syayid netep ing kono, sakwijining wong kang dikagumi lan dipatuhi karo penduduk dadi pengarep nandang lara banjur tilar donya. Kabeh pengikute lan penduduk sekitare ngelingi jasa-jasane Syayid kang apik senadyan wis tilar donya tetep dadi pengeling-eling jasade dikubur cedak karo omahe banjur kuburane ditanduri wit Jati lan dikeramatke ora tau ditebang.
Wektu lumaku terus ora krasa puluhan tahun suwene, kuburane Syayid angker kasebut manggon kapernah 300 meter arah ngalor saka pasar Sedan saiki. Sebutan Sedan iku asal mulane saka tembung SYAYIDAN kang artine Syayid. Lha Syayidan ditetepke dadi aran desa kanggo ngormati lan ngelingi tumprap jasa-jasane sang Syayid kang nyebarke agama Islam ing kono. Sebutan Syayidan suwe ning suwe berubah dadi SEDAN. Percaya utawa ora, sing jelas cerita iki tumeka saiki isih diakui kebenarane tumprap masyarakat desa Sedan kecamatan Sedan kabupaten Rembang.

Sendang Beji Sendange Wong Gudig

Petheng. Panyawang kang katon ana ing njerone kedhaton. Ora ana sawangan liya kang katon. Among trenyuh amarga kang putra sinuwun, ya putrane nagara ora urip kang lumrah. Amarga lahire jabang bayi nagara kuwi kanthi nggawa penyakit kang ngisin-isini. Gudig, penyakit kulit kang katon banget ana ing mripat sapa kang meruhi.
Sapa kang ora isin, menawa putrane raja gudigen. Pramila saka kuwi bocah mau diusir kanthi alus, dititipake marang kadhange kang adoh saka kutho. Jabang bayi kang durung ngerti sapa wong tuwane kuwi di titipake karo adhine kang pancen luwih seneng urip ing dhusun.


Ana kana, bocahe mau dirawat kanthi gemati. Sanadyan dudu anake, nanging merga during duweni anak pramila bocah mau wis dadi kaya anake dhewe. Dene bocah mau diparingi asma Joko Sangkrib. Dene saka kanca-kancane kang meruhi penyakite mila enthuk paraban Joko Gudig.
Pancen seje. Joko gudig mau kuwi, sanadyan penyakite kang njijihi ananging merga tlaten lan ulet ndadekake kapinterane. Ngilmu kanuragan kang diwarahi saka pamane kabeh cepet anggone narima. Kabeh ngelmune pamane bias dikuwasani. Kang mujudake dene elek rupane pancen kabeh mesti ana linuwihe.
Saya dina, saya tambah umure. Lan sansaya dewasa Si Joko Gudig. Samsaya mikir lan gede anggone nduweni isin. Amarga saka kanca-kancane pada jijik merga kulite kang pancen nggilani. Kulite kang samsaya dina ora tambah mari ananging sansaya rusak. Amerga penyakit kang wis kagawa saka lair kuwi.

Ana ing sawijining dina Joko nduweni pamikir kepengen golek tamba kanggo penyakite mau. Joko lunga saka umahe sakwise nyuwun pangestu marang wong tuwa angkate. Joko lunga menyang pinggere pesisir segara kidul. Dheweke nglakoni tapa ana ing kono. Ana ing sakjroning tapane dheweke ketemu karo pawongan tuwa kang ngandhakake menawa tamba kanggo penyakite mau kanthi tapa pitung dina ing sakjroning wetheng mahesa utawa kebo. Dene kebo kang kamaksudake dudu kebo kang kaya lumrahe. Ananging kebo bule (albino) kang ndhuweni kulit putih kaya wong bule. Sakwise kuwi terus adus ana ing sendang Beji. Kang ora bakal adoh saka tapane mau.


Tenan sakwise keprungu swara mau banjur lumaku menyang papan kang wis dikandhakake. Mlebu Jaka menyang wethenge kebo mau. Sakwise kuwi banjur nyemplung menyang Sumur beji mau. Lan pancen kang jenenge penyakit kuwi mesti ana tambane. Ora let suwi penyakit mau bisa ilang kanthi laku kang di lakoni kanthi krenteg ati kang gede. Sakwise mentas Jaka terus menehi jeneng papan panggonan mau kang pancen wis dadi tambane. Sendang kuwi dijenengi Sendang Beji utawa sendang arum, amarga ana ing ngisore wit gede kembang kanthil. Nganti saiki desa kang ana sendang mau jenenge desa Kebejen kang saka asale saka Beji. Dene sendang ma uterus wae dianggep minangka sumur kang sacral. Kang bias dadi lantaran kanggo tamba sakwernane penyakit kulit. Ora sithik wong kang teka lan ziarah ana ing desa kuwi. Malah ana kang ngususake teka kanggo ngobati penyakit gatel-gatele utawa gudige.

Sakwise mari, Joko kang wis dadi pemuda kang gagah tanpa ndhuweni penyakit terus mlaku maneh mider jagad srawung marang liyan. Joko kang mentas semedi nerusake lakune kang pncen during tinemu kekarepane. Dheweke ndhurung rampung anggone semedi. Lakune menyang kulon, sakdawane pesisir kidul. Sanadyan ombak kang gede teka dheweke tetep wae mlaku. Lakune ora kandheg sanadyan panas nalika awan, adem nalika udan utawa, petheng nalika wengi teka.

Sakwise pirang-pirang dina olehe mlaku, teka ana ing sakwijining desa kang ana pesisir kidul kulon kutho. Desa kang wujude karang. Ana ing desa kuwi ana salah sijining Ratu demit kang sekti mandra guna. Pegaweyane seneng gawe rusuhe para warga desa. Saben surup, ana ing desa kono ora ana kang wani metu merga menawa ana kang wani metu bakal kaganggu marang Sang Wora Wari retune demit kono. Wora-wari sejatine salah sijine punggawane Nyi Roro Kidul kang wani mbalelo tumrape Ratune. Dheweke senenge gawe sesate para manungsa. Amerga Ratu Kidul ora gelem jenenge dadi elek mula Wora Wari diusir saka njerone istana kidul. Ananging Sang Wora Wari nyuwun, menawa dheweke arep ngadegake nagara ana ing cedhake pesisir kidul.

Joko Sangkrib kang wetruh kahanan kang kaya manngkono banjur takon marang warga, sejatine ana lakon apa ing dea kono. Amerga desa akang amba lan rame menawa awan bisa sepi kaya kuburan menawa wanci wengi. Pitakone banjur kajawab. Menawa ing wayah wengi Wara Wari Metu lan golek tumbal menawa ana kang metu ing wayah bengi. Krungu cerita kang kaya mangkono Joko sangkrib banjur kepengin aweh pitulung lan uga kepengin mangerteni sejatine sapa Wara Wari kuwi. Dheweke banjur nyuwun pangestu saka lurah kono kang mimpin desa, menawa mengko bengi dheweke kepengin mangerteni sapa sang Wara Wari.
Wayah wis ngancik surup. Sangkrib banjur metu umah mlaku muteri desa. Lakune kebak tekad pengen ketemu karo sing gawe ribeting desa. Sapa sejatine wong kuwi. Tanpa ana rasa wedi ana ing njero atine, lakune gagah kaya macan luwe. Ananging sakjroning laku uga tansah ngati-ati. Amerga dheweke durung mangerti sapa kang bakal tinemu. Lan lelakon apa kang bakal diadepi.
Sakdalan-dalan jebul Jaka dimatake dene Nawang Sih. Salah sijine peri kang urip ana ing kono. Dheweke minangka widadari kang ayu rupane, uga dadi kembange bangsa peri ana ing tlatah kono. Panyawange kebak katresnan amerga kapincut dene Jaka kang pancen wis dadi pemuda kang bagus. Kajaba mangkono, salah bawane kang andhap ashor mratelakake minangka priyayi kang tumindak bener uga bangsawan. Saka kuwi Nawang Sih kasengsem dene Jaka Sangkrib.
Sejatine Nawang Sih uga lagi nandhang kasusahan. Amerga dheweke ditresnani karo salah sijine raksesa kang dadi panguwasane para demit ora liya Raja Wora-wari, ya kang bakal kalawan dene Sangkrib. Amerga Sang Raja kapincut dene rupane Nawang sih kang ayu tanpa cacat. Kajaba mangkono sang Wora-wari uga bisa ngalahake Raja asale ora liya bapake Nawang sih.
Tratap. Atine Sangkrib kang krasa menawa lagi diawasi. Mandeg lakune, nyawang sak kiwa tenenge. Matane tajem nggoleki sapa kang lagi ngematake. Alon keprungu swara nyundang jenenge. Swarane Nawang sih kang kanthi rasa ati-ati manekake ngundhang jeneng wong kang lagi dimatake.

Karo keprungune swara kuwi katon Kenya kang ayu ana ing panyawange Sangkrib. Rambute kang ngandan-andan kanthi busana sarwa endah. Kaget. Rasane Sangkrib meruhi panyawang kang kaya mangkono. Jebul Kenya ayu kang kawit mau ngematake lakune. Swarane kang alus metu saka lambene Kenya ayu kuwi. Dheweke terus ngenalake sapa sejatine lan kaperluane menawa bakal njaluk pitulungan amerga dheweke lagi kena ganggu dene Wora-wari.
Sangkrib kang krungu swara kuwi uga mangsuli lan ngenalake. Lan dheweke uga saguh aweh pitulung amarga uga Wora-wari wis gawe ribet karo liyane. Kajaba saka kuwi uga ngutarakake menawa dheweke kasengsem karo Nawang Sih. Amerga saka rupane kang ayu kang ndadekake sapa kang nyawang bakal tuwuh rasa tresna marang kenyaiki. Saka rasa tresna kang tuwuh Sangkrib uga njaluk menawa bisa musnahake Wora-wari, kapengen ndadekake dheweke dadi sisihane.
Panjaluke uga dituruti dene Nawang Sih. Amerga saka mulane Nawang Sih uga wis kasengsem dene Sangkrib. Lan kanggo nglawan Wora-wari Sangkrib diwenehi ngerti menawa wadine Sang Ratu yaiku cemeti kang dununge ana ing sakjrone gunung karang. Lan kanggo njupuk cemeti kuwi kudu kanthi tapa telung dina. Sakwise Kenya kuwi terus lunga tanpa pamit marang Sangkrib.

Jaka Sangkrib kang krungu lan wis mangerti wadine kang bakal kaadepi tumuju menyang gunung kang kamaksud kuwi. Nalika tekan ana perenge gunung kang jebul cedhak ana pesisir kuwi Sangkrib tapa pendem. Tapane dipendem awake among katon gulu lan sirahe. Kaya adate wong tapa Sangkrib among meneng lan memuji dhateng Gusti Kang Murbeng jagad supaya bisa pikantuk pitulungan.

Telung dina wis kaliwatan. Sangkrib kang lagi tapa ana ing pereng gunung karang kang bolong katekanan Sang Ratu kidul. Kanjenga Ratu mangerti apa kang dadi karep saka Sangkrib. Durung Sangkrib aweh panjaluk ananging Sang ratu wis aweh pusaka kang pancen digoleki. Pusaka kang awujud cemeti iku terus digawa marani raja Wora-Wari.
Sakwise tekan ana ing ngarepe pendapa kedhaton, sangkrib uluk salam menawa arep sowan marang sang nata. Kapapag para penjaga Sangkrib kagawa ngadep dene Sang Nata. Penjaga aweh atur marang Sang nata menawa ana pemuda kang arep ngandegake laune.
Sang Nata nrima lan takon apa kang dadi perkara dadi sowane. Sangkrib wangsulan menawa dheweke kapengin ngandegake lakone Sang Nata kang seneng gawe kisruh. Sangkrib arep nyoba kasektene, lan menawa bisa menang dheweke mung njaluk dikandhegake lakune Sang Nata. Merga kang katindakake mung ngrusak katentremane liyan.

Sang nata mireng, duka. Keprungu tantangane, mudhun terus nyanggupi panyuwunane. Amarga pancen Sang Nata sakti mandra guna. Wong loro metu menyang glanggang. Dadi perang kang rame. Pada-pada sektine. Pada ngetokake kasektene. Dadi gonjang-ganjinge tlatah kono. Saben ngetokake ngelmune, ana swara gludug kang metu.
Sakwise pada ngetokake ngelmune lan pada katon kesele, Sangkrib kang wis nggawa pusaka kang dadi wadine migunakake pusaka kuwi. Sang Wora-Wari kang weruh pusaka kuwi kaget campur wedi. Sangkrib ora tanpa pikir maneh migunakake cemeti kuwi. Cemetine dinggo ngantem Sang Nata lan kelaran dheweke. Sang nata kalah ing glanggang. Lan ngakoni kekalahene, mila dheweke terus ngabdi marang Sangkrib lan ora bakal nerusake lelakone kang gawe rekasane liyan.
Sangkrib kang kasil ngalahake Wora-Wari bali menyang desa. Ana ing dalan Sangkrib katemu Nawang Sih lan nagih janji arep karma karo Nawang Sih. Leloron karma nganti tekane pati. Sangkrib kang dai garwane nduwe anak pitu. Dene Jaka Sangkrib kang bisa kasil ngalahake panguasa munggah dadi ratu ana ing tlatah kono.

PASEBAN KEMANGI

Nalika Sultan Agung arep perang ngalawan Walanda ing Batavia, kabeh Adipati, Tumenggung lan para penggedhe kerajaan nganakake rembugan ing kerajaan Mataram. Banjur nemtukake panglima perange. Kang dipilih miturut kasepakatan mau yaiku Tumenggung Bahurekso, Adipati Kendal uga dadi Gubernur Pesisir Laut Jawa.
Bahurekso banjur nganaake rembugan kanggo persiapan perang nglawan Walanda. Dheweke ora milih tlatah ing pendhapa kadipaten, amarga tlatah sing dienggo rembugan kudu dirahasiakake. Banjur dipilih tlatah ing satengahing sawah, penere ing ngisor wit gedhe. Wit kuwi ing jaman saiki diarani “wit kemangi”.


Wit kuwi mapane ing tengah sawah (yen saiki neng tengah makam), Desa Jungsemi Kecamatan Kangkung. Wit kemangi kuwi awujud wit kang lurus mendhuwur kaya dene payung. Nalika para paseban nganakake rembugan ing kana, ora bisa didelok marang wong liya amarga dipayungi dening wit kemangi. Dipayungi tegese dipegeri nganggo “oyot mimang” kang ditandur dening Tumenggung Rajekwesi utawa Ki Gedhe Kemangi supaya ora bisa didelok dening telik sandine Walanda. Amarga mangkono, panggonan kuwi dijaga kanthi temen. Ora mung semono, ing kono uga dijaga kanthi cara batin lan spiritual.

Miturut crita tutur, oyot mimang asale saka ayat Al Qur’an. Oyot asale saka ayat. Dene mimang dijupukake saka ayat kursi. Ing ayat kursi ana pitung tembung “Ma”, satembung “Min” lan satembung “Man”.
Nalika semono panggonan kang tumuju ing paseban kemangi rame banget, amarga akeh wong dhuwuran lan leluhur Mataram tumuju ing kana. Ing saben panggonan dijaga dening para punggawa kang asale saka kadipaten Kendal. Nalika arep menyang paseban kemangi, ora bisa padha langsung tumuju ing kana. Ananging padha leren dhisik ing Padhepokan Laduni Faqoh, sing duwe Tumenggung Rajekwesi. Ing padhepokan kono nduweni daya spiritual kang gedhe banget. Panggonan kuwi diarani desa Depok utawa Sukodadi (saiki).

Tumenggung Rajekwesi lan Kyai Akrobudin kang direwangi dening santri-santrine ngladeni wong-wong ndhuwuran uga prajurit sing jumlahe akeh banget. Dheweke uga nyiapake sangu nalika perang ing Batavia. Ananging ana masalah babagan ngileni sawah. Panggonan kang diliwati kali sing digawe dening Tumenggung Rajekwesi lan Kyai Akrobudin, dijenengi desa Kaliyoso.
Para pimpinan punggawa sing arep budhal perang menyang Batavia diwenehi arahan dening panglimane kang kumpule ing paseban kemangi. Ing kana akeh prajurit kang mlebu metu ning kemangi. Panggonan kuwi diarani Tlahab utawa Tlahaban.

Para punggawa sing arep perang diatur lan ora entuk nyedhaki Paseban Kemangi. Amarga wis ana panggonan dhewe yaiku ing sakiduling Paseban Kemangi, cedhak wit laban kang gedhe ing panggonan kono, para punggawa nglengkapi sanjata perang. Wit laban didadeake panggonan, sing diarani desa Laban. Sing nanggung jawabi para punggawa babagan pangan yaiku Kyai Syafrudin.

Dalan sing kanggo liwat tumuju paseban kemangi yaiku jalur lingkar ning lor lan uga bisa lewat wetan (lewat darat). Panggonan kuwi dijaga dening punggawa kang asale saka Pekalongan, pimpinan Kyai Tumenggung Panjirejo, ajudan Tumenggung Mandurejo, Adipati Pekalongan. Panggonan jagan kuwi saiki dijenengi Desa Rejo utawa Rejosari.

Perang ning Batavia banjur kedadean. Ananging nalika para penggedhe saka Paseban Kemangi padha gugur, isih ana wong tuwa sing ora gelem melu perang menyang Batavia, sanajan ilmu sing diduweni dhuwur. Wong tuwa mau ora tega ndelok peperangan. Dheweke banjur njaluk ijin njaga bekas panggonan paseban saka telik sandi Batavia. Panggonan paseban mau ana ing pucuk laut lan panggonan kuwi bisa kanggo sawah, panggonan kuwi banjur diarani Jungsemi.
Panggonan kuwi banjur dikramatake. Amarga ora sembarang wong sing bisa mlebu ing kono. Banjur ana kesapakatan yaiku yen para wong ndhuwuran arep bali ning Mataram, panggonan sing gawe temon yaiku tetep ning Kemangi. Kyai Lasidin banjur diutus kanggo njaga Jungsemi.
Akeh pusaka tokoh Mataram sing disimpen ning Kemangi, klebu cambuk Amal Rasuli weke Tumenggung Rajekwesi utawa Raden Sembara. Amarga mengkono, Kyai Lasidin uga mageri lan nandur pusaka ing Kemangi. Kyai Lasidin pesen yen arep khaul, kudu ning dina Jum’at kliwon wulan Asyura. Nanging yen ing wulan kuwi ora ana dina Jum’ate, khaul bisa dilaksanakake ing wulan Maulud utawa Rabiul Awal. Kyai Lasidin uga pesen supaya nyembelih wedhus sing wulune abang lan ing bengkekane ana werna putihe kaya dene sabuk. Kuwi lambang saka negara Indonesia arupa gendera abang putih.

Ing khaul-khaul saben telung tahun, Kyai Lasidin nyaranake supaya nyembeleh kebo bule. Kuwi kanggo peringatan wong-wong enom supaya waspada dening solah bawane wong-wong sing pakulitan bule.
Ing paseban kemangi, ana wong wadone loro yaiku Nyai Damariyah, adhine Pangeraang Karang Anom, lan Nyai Turunsih. Nyai Damariyah iku garwane Pangeran Sambong. Dheweke banjur dedonga kanthi khusuk supaya gandhulaning atine bisa slamet nglaksanakake tugas perang ing Batavia. Dheweke dedonga ing pinggir laut ing ngisor pandhan. Amarga mangkono, Nyai Damariyah luwih dikenal kanthi Nyai Pandansari utawa Sri Pandan.
Dene Nyai Turunsih tapa ing kulon. Panggonan sing dinggo tapa mau, saiki diarani hilir Kali Turunsih, sing nduweni akar bakal cerita asal-usule desa Sendang Sekucing.
Sing diarani paseban kemangi, ujude saiki yaiku sakgundhukan lemah kang mirip kuburan ing satengahing sawah. Ananging sabenere paseban kemangi iku panggonane dawa saka desa Jungsemi nganti desa Sendang Sekucing. Panggonan-panggonan kuwi nganti saiki dianggep keramat lan akeh wong sing ngarani angker.

Kaya dene ceritane Dwianto,S.Pd, Kepala SMU Negeri 1 Cepiring taun 2003. dheweke penasaran lan arep mbuktekake, yen jarene makam kemangi iku wingit. Bareng karo bojone, dheweke nggoleki makam kemangi mau. Sanajan dheweke durung ngerti panggonane makam, nanging dheweke ora nyerah takon mrana-mrene. Wong-wong sing ditakoni padha njawab kanthi kaget. Uga ora padha wani nunjuk nganggo tangan. Mung njawab kanthi omongan.
Dheweke banjur nututi dalan sing diuduhi mau. Kira-kira 100 meter dheweke tekan dalan sing tumuju ing makam, neng mburine banjur ana bocah cilik telu sing lagi dolanan ning pinggir sawah. Bocah telu mau banjur nyedaki lan takon marang dheweke. “Bapak lan Ibu apa arep lunga ning kuburaan kemangi?” Dheweke banjur njawab, “Ya”. Bocah telu mau banjur ngeter dheweke lan bojone ning kuburan kemangi.
Nalika meh tekan makam, dheweke noleh memburi amarga arep ngomong matur nuwun. Dheweke banjur kaget lan gethoke mrinding. Bocah telu mau wis ilang kanthi cepete.
Pancen antarane percaya lan ora percaya ngenai makam kemangi mau. Ananging miturut cerita tutur akeh kedadeyan kang wingit ing makam kemangi, kayata :

  1. Akeh bocah cilik ilang, lan ditemokake dening keluwargane ana ing satengahing sawah sing ora adoh saka kuburan kemangi. Miturut bocah-bocah sing ilang mau, dheweke ana ing kutha kang bangunane endah banget.
  2. Ujug-ujug ana kiriman semen kanggo mbangun mesjid sing jumlahe saktruk tronton kebak. Sawise ditampa lan didelok pengirime, jebule pengirime mau sing tau ilang ing sekitare kuburan kemangi lan wis dianggep mati.
  3. Sawise prastawa Mataram nyerang Walanda ing Batavia, diceritakake yen alam kemangi kuwi dienggoni dening para lelembut kang asale saka Alas Roban. Ki Ageng Penatus, omahe ing Gringsing, kang mindhah lelembut mau. Miturut cerita, tlatah kemangi ora bisa dienggoni saka keturunan Ki Ageng Penatus.
  4. Lan isih akeh maneh cerita-cerita sing aneh nanging nyata anane.
Alam Kemangi sing wingit kuwi ana pengaruhe saka kekuatan ghaib kanga sale saka “oyot miming” sing ditandur dening Tumenggung Rajekwesi utawa Ki Gedhe Kemangi utawa Raden Sembara. Ing kono dijaga kanthi tanggung jawab dening Tumenggung Wongsokerrto (putra Tumenggung Kertiwongso, Tumenggung sing asale saka Jepara), sing luwih dikenal kanthi sebutan Mbah Lasidin.